MONTAJ İLİŞKİLERİ (Mates) -2

    5.BİLEŞENLERİ YÜZEYLERİNDEN HİZALAMA
    Bileşenleri yüzeylerinden hizalamak için aşağıdaki işlem sırası kullanılır:
    1. Montaj İlişkisi (Mate) komut düğmesine tıklanır veya Ekle (Insert) menüsünden Montaj İlişkisi (Mate) komutu verilir ve aynı isimli özellik yöneticisi görüntülenir (Şekil 1). 
    2. Montaj İlişkileri sekmesindeki Montaj İlişkileri Seçenekleri bölümündeki boşluğa tıklanır ve Ctrl tuşuna basılarak düz yüzeyler art arda seçilir (Şekil 2).

  
         Şekil 1:Özellik yöneticisi                    Şekil 2:Seçilmiş yüzeyler

    3.Özellik yöneticisindeki Standart Montaj İlişkileri (Standard Mates) bölümünde seçilen elemanlarla ilgili hizalama seçenekleri görüntülenir. Burada Çakışık (Coincident)  düğmesi aktif haldedir (Şekil 3).

 
      Şekil 3:Yüzey hizalaması          Şekil 4:Yüzey hizalaması

    4.Parçanın yanında görüntülenen komut çubuğu   üzerindeki Tamam   düğmesine tıklanarak işlem sonuçlandırılır. İşlemden geri dönmek için  düğmesine tıklanır. Bu aşamada hizalamaya devam edilebilir.
    5. Burç’ un, kasnağın deliğinin içine tam oturması için her iki parçada da silindirik yüzeyler seçilir ve tekrar Tamam (OK)   düğmesine tıklanarak aynı merkezli olur (Şekil 4).
    6. Birden fazla hizalama işlemi tamamlandıktan sonra aynı parça üzerinde başka işlem yapılmayacaksa  özellik yöneticisindeki Tamam   düğmesine tıklanır ve özellik yöneticisi kapatılır.

    6.BİLEŞENLERİ EKSENLERİNE GÖRE HİZALAMA
    Eksenlere göre hizalama silindirik parçaların hizalanmasında büyük kolaylık sağlamaktadır. Eksenleri hizalanan parçalar yukarıda anlattığımız hizalama çeşitlerinden uygun olanı tekrar uygulayarak gerçek yerine yerleştirebilirler.
    Silindirik parçaları eksenlerine göre hizalamak için aşağıdaki işlem sırası kullanılır:
    1.Görünüm (View) araç çubuğu üzerindeki (Şekil 5) Geçici Eksenler (Temprorary Axes) düğmesi üzerine tıklanır ve tüm silindirik kısımlara geçici eksen yerleştirilir (Şekil 6).

   
    Şekil 5:”Görünüm” araç çubuğu                           Şekil 6:Geçici eksenler

    2.Ctrl tuşu basılı tutularak hizalanacak geçici iki eksen ardı ardına seçilir.  Montaj İlişkisi (Mate) düğmesine tıklanır ve eksenler aynı hizaya getirilir (Şekil 7).
    3. Tamam  düğmesine tıklanarak birinci işlem tamamlanır. Perno’ nun gövde içine oturması için yukarıda anlatıldığı gibi tekrar ilgili yüzeylerden hizalama yapılır (Şekil 8).

  
              Şekil 7:Eksenlerden hizalama                            Şekil 8:Hizalama sonucu

    Not: Birden fazla hizalama yapılırken seçme işlemlerini kolaylaştırmak için farenin tekerine bastırılır ve sağa-sola hareket ettirilerek ekran döndürülür. Bu işlem çalışılan komuta zarar vermez. Gerçekte ekranı döndürme işlemini yapmak zorundayız.

    7.SİLİNDİRİK BİLEŞENLERİN TEĞET HİZALANMASI
    Bileşenlerin teğet hizalanması için işlem sırası: 
    1. Montaj İlişkisi (Mate)düğmesine tıklanarak komut çalıştırılır.
    2. Montaj İlişkisi isimli özellik yöneticisi görüntülenir. Parçaların yanal silindirik yüzeyleri Ctrl tuşu basılıyken ardı ardına seçilir (Şekil 9).
    3. Standart Montaj İlişkileri bölümündeki Teğet (Tangent)     hizalama tipi seçilir.
    4. Tamam   düğmesine tıklanarak teğet yapma işlemi sonuçlandırılır (Şekil 10).

     
 Şekil 9:Silindirik parçalar     Şekil 10:Teğet hizalama      Şekil 11:Yüzey hizalama

    5. Parçaların ön yüzeylerini aynı hizaya getirmek için Montaj İlişkisi (Mate) komutu tekrar çalıştırılır ve yüzeyler seçilir. Özellik yöneticisindeki seçeneklerden Çakışık (Coincident)   düğmesine tıklanarak yüzeyler aynı hizaya getirilir. İki defa Tamam    düğmesine tıklanarak  işlem tamamlanır ve komuttan çıkılır (Şekil 11).

    8. MONTAJIN TAMAMLANMASI
    Buraya kadar montajla ilgili gerekli bilgileri verdik. Başlangıçta bu işlemler size zor gelebilir. Tekrar tekrar deneyerek tecrübenizi artırmalısınız. Hareket Sistemi adını verdiğimiz montajın cıvata, somun gibi parçalar yukarıda anlattığımız kurallara göre hizalanırlar. Parçaların hizalanmasında aşağıdaki sıra tavsiye edilir.
    1. Köşeli parçalar köşelerinden hizalanır.
    2. Silindirik parçalar önce geçici eksenlerinden hizalanırlar. Daha sonra yüzeylerinden hizalanırlar.
    3. Hizalanmış parçalar üzerinde tekrar hizalama işlemi yapılamıyorsa Unsur Tasarım Ağacı’ nın en alt kısmındaki Montaj İlişkileri (Mates)  yazısı önündeki ok işaretine tıklanır. Listelenen hizalama isimlerinden (Şekil 12) birinin üzerine gelindiğinde montaj resminde değişik renklerde aydınlanma meydana gelir. Üzerlerine sağ tıklanır ve Sil (Delete)komutuyla silinirler.
    4.Görünüm (View) araç çubuğu üzerindeki (Şekil 5) Geçici Eksenler (Temprorary Axes) düğmesi üzerine tıklanarak geçici eksenler kaldırılır.
    5. Bir parçaya birden fazla hizalama uygulanacaksa her hizalamadan sonra Tamam  düğmesine tıklanmalı ve diğer hizalama uygulanmalıdır. Şekil 13’ de parçaların montaj edilmiş resmi görülmektedir. 

    
                      Şekil 12:Montaj ilişkileri                                    Şekil 13:Montaj