10. BÖLÜM : Montaj (Assembly)
- 1 MONTAJ DOSYASI OLUŞTURMA
- 2 BİLEŞENLERİ DÖNDÜRME ve TAŞIMA
- 3 BİLEŞENLERİ ÇOĞALTMA, GİZLEME ve SABİTLEME
- 4 MONTAJ İLİŞKİLERİ (Mates)-1
- 5 MONTAJ İLİŞKİLERİ (Mates)-2
- 6 PATLATMA GÖRÜNÜMÜ (Exploded View)
- 7 MONTAJA STANDART CIVATA EKLEME
- 8 MONTAJA RULMANLI YATAK EKLEME
- 9 MONTAJA DİŞLİ ÇARK EKLEME
- 10 MONTAJA SOMUN EKLEME (Nuts)
MONTAJA STANDART CIVATA EKLEME
MONTAJA STANDART CIVATA EKLEME 1.TANITIM
Her mesleğin kendilerine uygun standart elemanları vardır. Bunlar özel fabrikalarında üretilirler. Diğer iş yerlerinde bunlar üretilmezler satın alınıp kullanılırlar. Bu durum işlerin hızlı yapılmasını sağlar. Genelde bu parçaların yapım için resimleri çizilmezler. Fakat montaj resimlerinde kesinlikle çizilirler. Siparişleri standart tanımlarına göre yapılırlar.
SolidWorks çizim programında montaj resimlerine standart makine elemanları kolay bir şekilde ilave edilir. Burada önemli bir nokta, yerleştirilecek standart elemanın özelliklerinin iyi bilinmesi gerekir. Zaten bu işle uğraşanlar bunları bilirler. SolidWorks çizim programında standart elemanları kullanabilmek için aşağıdaki işlemlerin önceden yapılması gerekir.
♦ Araçlar (Tools) menüsünden Eklentiler… (Add-Ins...) komutu seçilir. Eklentiler (Add-Ins) diyalog kutusu ekrana gelir (Şekil 1).
Şekil 1:”Eklentiler” diyalog kutusu ♦ Burada SolidWorks Toolbox Library ve SolidWorks Toolbox Utilities seçeneklerinin iki tarafındaki onay kutuları işaretlenir.
♦ Tamam (OK) düğmesine tıklanarak Toolbox bileşenleri programa yerleşir. 2.CIVATALARIN EKLENMESİ
Makine çizimlerinde en çok cıvata çeşitleri kullanılır. Anlatımlı uygulamalarda cıvata ve somun çizimini anlattık. SolidWorks çizim programı standart elemanları bize hazır olarak sunmaktadır.
Bir montaja cıvataların ilave edilmesi için aşağıdaki işlem sırası takip edilir:
1. Ekranın sağ tarafındaki Tasarım Arşivi (Design Library)
düğmesine tıklanır ve aynı isimli palet yerleşir. Palet belli bir zaman sonra kendiliğinden kapanacaktır. Kapanmaması için düğmesine 
tıklanır.
2.
Toolbox kelimesinin sol tarafındaki + işareti üzerine tıklanır. Burada değişik devletlere ait standartlar bulunur (Şekil 2). 
Şekil 2:Devletlere ait standart kuruluşları 3. Biz burada uluslararası standart kuruluşu olan ISO’ yu kullanacağız. ISO’ nun önündeki + işaretine tıklanır. “Rulmanlar (Bearings), Somun ve Vidalar (Nuts and Screws), Kamalar (Keys), Somunlar (Nuts)” gibi standart eleman grupları listelenir (Şekil 3).
Şekil 3:Standart elemanlar Şekil 4:Cıvata çeşitleri ve ön izlemeleri 4. Somun ve Vidalar (Nuts and Screws) üzerine çift tıklandığında alt gruplar listelenir. Panelin alt kısmında gurupların ön izlemesi gösterilir. Yukarıda söylediğimiz gibi elemanların isimlerini ve özelliklerini iyi bilmemiz gerekmektedir (Şekil 4).
5. Uygulamamızda Eğik Yatak, 4 adet Hexagon Socked Head Cup Screw ISO 4762-M10x40 cıvata ile Taban parçasına vidalanarak bağlanacaktır (Şekil 5).
Şekil 5:Uygulama Şekil 6:Yerleştirilecek cıvata 6. Altıgen Alyan Başlı ISO 4762 (Hex Socket Head ISO 4762) cıvatasının ön izlemesi üzerine bastıralım ve sürükleyerek çizim alanına bırakalım (Şekil 6). Biz uygulamamızda cıvatayı sürükleyerek deliğin üzerine bırakacağız ve cıvata otomatik olarak hizalanmış olacak. Ekranın sol tarafında cıvatayla ilgili Bileşeni Biçimlendir özellik yöneticisi ekrana yerleşir (Şekil 7).
Şekil 7: Bileşeni Biçimlendir Şekil 8:Cıvatalar 7. Bileşeni Biçimlendir özellik yöneticisinin Özellikler bölümünde aşağıdaki düzenlemeler yapılır.
♦ Boyut (Size) kısmından cıvatanın M10, M20 gibi anma ölçüsü seçilir. Burada M10 seçildi.
♦ Uzunluk (Length) kısmından cıvatanın 40 mm uzunluğu seçildi.
♦ Diş Uzunluğu (Thread Length) kısmından cıvatanın 40 mm vida uzunluk değeri seçildi
♦ Diş Görünümü (Thread Display) kısmından vidanın görünüm şekli seçilir.
> Basitleştirilmiş seçilirse dişler gösterilmez.
> Kozmetik seçilirse dişler silüet şeklinde görünür.
> Şematik seçilirse dişler üçgen profilli kanal şeklinde görünür. Bu seçenek seçildi.
8. Tamam (OK)
düğmesine tıklanır. Sırayla delikler üzerine tıklanarak cıvatalar yerleştirilir (Şekil 8). İşlemi tamamen bitirmek için ekranın sol üst köşesindeki 
düğmesine tıklanır.
Not: Cıvatalar ekranın boş yerlerine tıklanarak yerleştirilmişse hizalama (Mate) araçları kullanılarak ilgili yerlere hizalanarak yerleştirilirler.
Not: Standart elemanlar, parçada bulunan delik üzerine sürüklenerek getirilip bırakılabilir. Diğer cıvata çeşitleri de aynı yöntemle montaj dosyasına ilave edilir.
Her mesleğin kendilerine uygun standart elemanları vardır. Bunlar özel fabrikalarında üretilirler. Diğer iş yerlerinde bunlar üretilmezler satın alınıp kullanılırlar. Bu durum işlerin hızlı yapılmasını sağlar. Genelde bu parçaların yapım için resimleri çizilmezler. Fakat montaj resimlerinde kesinlikle çizilirler. Siparişleri standart tanımlarına göre yapılırlar.
SolidWorks çizim programında montaj resimlerine standart makine elemanları kolay bir şekilde ilave edilir. Burada önemli bir nokta, yerleştirilecek standart elemanın özelliklerinin iyi bilinmesi gerekir. Zaten bu işle uğraşanlar bunları bilirler. SolidWorks çizim programında standart elemanları kullanabilmek için aşağıdaki işlemlerin önceden yapılması gerekir.
♦ Araçlar (Tools) menüsünden Eklentiler… (Add-Ins...) komutu seçilir. Eklentiler (Add-Ins) diyalog kutusu ekrana gelir (Şekil 1).
Şekil 1:”Eklentiler” diyalog kutusu ♦ Burada SolidWorks Toolbox Library ve SolidWorks Toolbox Utilities seçeneklerinin iki tarafındaki onay kutuları işaretlenir.
♦ Tamam (OK) düğmesine tıklanarak Toolbox bileşenleri programa yerleşir. 2.CIVATALARIN EKLENMESİ
Makine çizimlerinde en çok cıvata çeşitleri kullanılır. Anlatımlı uygulamalarda cıvata ve somun çizimini anlattık. SolidWorks çizim programı standart elemanları bize hazır olarak sunmaktadır.
Bir montaja cıvataların ilave edilmesi için aşağıdaki işlem sırası takip edilir:
1. Ekranın sağ tarafındaki Tasarım Arşivi (Design Library)
düğmesine tıklanır ve aynı isimli palet yerleşir. Palet belli bir zaman sonra kendiliğinden kapanacaktır. Kapanmaması için düğmesine tıklanır.2.
Toolbox kelimesinin sol tarafındaki + işareti üzerine tıklanır. Burada değişik devletlere ait standartlar bulunur (Şekil 2). Şekil 2:Devletlere ait standart kuruluşları 3. Biz burada uluslararası standart kuruluşu olan ISO’ yu kullanacağız. ISO’ nun önündeki + işaretine tıklanır. “Rulmanlar (Bearings), Somun ve Vidalar (Nuts and Screws), Kamalar (Keys), Somunlar (Nuts)” gibi standart eleman grupları listelenir (Şekil 3).
Şekil 3:Standart elemanlar Şekil 4:Cıvata çeşitleri ve ön izlemeleri 4. Somun ve Vidalar (Nuts and Screws) üzerine çift tıklandığında alt gruplar listelenir. Panelin alt kısmında gurupların ön izlemesi gösterilir. Yukarıda söylediğimiz gibi elemanların isimlerini ve özelliklerini iyi bilmemiz gerekmektedir (Şekil 4).
5. Uygulamamızda Eğik Yatak, 4 adet Hexagon Socked Head Cup Screw ISO 4762-M10x40 cıvata ile Taban parçasına vidalanarak bağlanacaktır (Şekil 5).
Şekil 5:Uygulama Şekil 6:Yerleştirilecek cıvata 6. Altıgen Alyan Başlı ISO 4762 (Hex Socket Head ISO 4762) cıvatasının ön izlemesi üzerine bastıralım ve sürükleyerek çizim alanına bırakalım (Şekil 6). Biz uygulamamızda cıvatayı sürükleyerek deliğin üzerine bırakacağız ve cıvata otomatik olarak hizalanmış olacak. Ekranın sol tarafında cıvatayla ilgili Bileşeni Biçimlendir özellik yöneticisi ekrana yerleşir (Şekil 7).
Şekil 7: Bileşeni Biçimlendir Şekil 8:Cıvatalar 7. Bileşeni Biçimlendir özellik yöneticisinin Özellikler bölümünde aşağıdaki düzenlemeler yapılır.
♦ Boyut (Size) kısmından cıvatanın M10, M20 gibi anma ölçüsü seçilir. Burada M10 seçildi.
♦ Uzunluk (Length) kısmından cıvatanın 40 mm uzunluğu seçildi.
♦ Diş Uzunluğu (Thread Length) kısmından cıvatanın 40 mm vida uzunluk değeri seçildi
♦ Diş Görünümü (Thread Display) kısmından vidanın görünüm şekli seçilir.
> Basitleştirilmiş seçilirse dişler gösterilmez.
> Kozmetik seçilirse dişler silüet şeklinde görünür.
> Şematik seçilirse dişler üçgen profilli kanal şeklinde görünür. Bu seçenek seçildi.
8. Tamam (OK)
düğmesine tıklanır. Sırayla delikler üzerine tıklanarak cıvatalar yerleştirilir (Şekil 8). İşlemi tamamen bitirmek için ekranın sol üst köşesindeki düğmesine tıklanır.Not: Cıvatalar ekranın boş yerlerine tıklanarak yerleştirilmişse hizalama (Mate) araçları kullanılarak ilgili yerlere hizalanarak yerleştirilirler.
Not: Standart elemanlar, parçada bulunan delik üzerine sürüklenerek getirilip bırakılabilir. Diğer cıvata çeşitleri de aynı yöntemle montaj dosyasına ilave edilir.
SPONSORLAR
