2. BÖLÜM : Geometrik Çizimler
- 1 GEOMETRİK ŞEKİLLER
- 2 DOĞRULARLA İLGİLİ ÇİZİMLER
- 3 AÇILARLA İLGİLİ ÇİZİMLER
- 4 DAİRE İÇİNE ÜÇGEN, DÖRTGEN, BEŞGEN ve ALTIGEN ÇİZİMİ
- 5 DAİRE İÇİNE YEDİGEN, SEKİZGEN, DOKUZGEN ve ONGEN ÇİZİMİ
- 6 GENEL METOTLA ve DİĞER METOTLARLA ÇOKGEN ÇİZİMLERİ
- 7 DAİRELERE TEĞET DOĞRU ÇİZİMLERİ-1
- 8 DAİRELERE TEĞET DOĞRU ÇİZİMLERİ-2
- 9 ÜÇGEN, DAİRE ve YAY İŞLEMLERİ
- 10 OBJELERİ TEĞET YAYLA BİRLEŞTİRME-1
- 11 OBJELERİ TEĞET YAYLA BİRLEŞTİRME-2
- 12 ELİPS ÇİZİMLERİ
- 13 OVAL ÇİZİMLERİ
- 14 PARABOL ÇİZİMLERİ
- 15 SPİRAL ÇİZİMLERİ
- 16 EVOLVENT ve SİKLOİT EĞRİLERİ
- 17 EPİSİKLOİT,HİPOSİKLOİT ve HELİS EĞRİLERİ
DAİRE İÇİNE YEDİGEN, SEKİZGEN, DOKUZGEN ve ONGEN ÇİZİMİ
1. DAİRE İÇİNE “YEDİGEN” ÇİZİMİ
Çapı 100 mm olan dairenin içine sekizgen çizmek için aşağıdaki işlem sırası takip edilir:
1.Önce yatay ve dikey eksenler çizilir.
2. Eksenlerin kesim yeri merkez kabul edilerek yarıçapı R50 daire çizilir (Şekil 1).
3. Pergel A noktasına batırılarak dairenin yarıçapı R50 kadar açılır. Daireyi B ve C noktalarından kesen bir yay çizilir. B ve C noktalarından geçen bir doğru çizilir ve yatay ekseni kestiği D noktası bulunur (Şekil 2). CD veya BD uzunluğu yedigenin bir kenar uzunluğudur.
Şekil 1:Daire çizimi Şekil 2:Yay çizimi 4.Pergel CD kadar açılır. Şekil 3’ de görüldüğü gibi dairenin 1 numaralı noktasından başlanılarak yedi eşit parçaya bölünür. Cetvelle noktalar arası birleştirilir ve yedigen çizilmiş olur (Şekil 4).
Şekil 3:Yedigenin noktaları Şekil 4: Yedigen çizimi 2. DAİRE İÇİNE “SEKİZGEN” ÇİZİMİ
Ölçüsü Ø100 mm olan dairenin içine sekizgen çizmek için aşağıdaki işlem sırası takip edilir:
1.Önce yatay ve dikey eksenler çizilir.
2. Eksenlerin kesim yeri merkez kabul edilerek yarıçapı R50 mm (Ø100 mm) olan daire çizilir. Eksenler otomatik olarak daireyi 4 eşit parçaya böler.
3. Şekil 5’ de görüldüğü gibi eksenler daireyi 4 adet 90 dereceye bölerler. Yarıçapı dairenin yarıçapından bir miktar büyük alınarak merkezi 1 ve 2 numaralı noktalar olan ve birbirini kesen iki yay çizilir. Bu yaylar açıortay yaylarıdır. Aynı işlem 2 ve 3 numaralı noktalar dikkate alınarak birbirini kesen ikinci açıortay yayları da çizilir.
Şekil 5:Açıortay yayları Şekil 6:Açıortay doğruları 4. Açıların kesim yerlerinden merkeze doğru açıortay doğruları çizilir. Bu doğrular daireye kadar uzatılır (Şekil 6).
5. A, B, C, D, E, F, G ve H noktaları birleştirilerek daire içine sekizgen çizilmiş olur (Şekil 7).
Şekil 7:Sekizgen çizimi Şekil 8:Ekenin orta noktası 3. DAİRE İÇİNE “DOKUZGEN” ÇİZİMİ
Ölçüsü Ø100 mm olan dairenin içine dokuzgen çizmek için aşağıdaki işlem sırası takip edilir:
1.Önce yatay ve dikey eksenler çizilir. Eksenlerin kesim yeri merkez kabul edilerek yarıçapı R50 mm (Ø100 mm) olan daire çizilir.
2. Şekil 8’ de görüldüğü gibi pergel yarıçap kadar açılır. A noktası merkez kabul edilerek daireyi kesen bir yay çizilir. Yayın daireyi kestiği noktalar doğruyla birleştirilir. AO ekseninin orta noktası B bulunur.
Şekil 9:Çizgiler Şekil 10:Yaylar 3. Şekil 9’ da görüldüğü CD doğrusu çizilir. B’ den geçen orta dikme doğrusu uzatılarak D noktası elde edilir. Pergel BD kadar açılır. B ve D noktaları merkez alınarak R1 yayları çizilir ve E noktası bulunur (Şekil 10).
4. Şekil 11’ de görüldüğü OE doğrusu çizilir ve F’ noktası elde edilir. F noktası G noktası doğruyla birleştirilir ve dokuzgenin bir kenarı elde edilir.
5. Şekil 12’ de görüldüğü pergel FG kadar açılır. F noktasından başlanarak daire üzerinde sırayla yaylar çizilir ve köşe noktaları belirlenir. Yayların daireyi kestiği noktalar doğruyla birleştirilerek dokuzgen çizilir.
Şekil 11:Dokuzgenin bir kenarı Şekil 12:Dokuzgen çizimi 4. DAİRE İÇİNE “ONGEN” ÇİZİMİ
Ölçüsü Ø100 mm olan dairenin içine ongen çizmek için aşağıdaki işlem sırası takip edilir:
1.Önce yatay ve dikey eksenler çizilir. Eksenlerin kesim yeri merkez kabul edilerek yarıçapı R50 mm (Ø100 mm) olan daire çizilir.
2. Şekil 13’ de görüldüğü gibi pergel yarıçap kadar açılır. A noktası merkez kabul edilerek daireyi kesen bir yay çizilir. Yayın daireyi kestiği noktalar (C-D) doğruyla birleştirilir. AO ekseninin orta noktası B bulunur.
Şekil 13:Orta dikme doğrusu Şekil 14:Ongenin bir kenarı 3. Şekil 14’ de görüldüğü gibi pergel BE uzunluğu kadar açılır. B noktası merkez kabul edilerek E noktasından yatay ekseni kesen (F) bir yay çizilir. Eksen üzerindeki OF uzunluğu ongenin bir kenar uzunluğudur.
4. Pergel OF uzunluğu kadar açılır. E noktasından başlanarak daire üzerinde sırayla yaylar çizilir ve köşe noktaları belirlenir (Şekil 15). Yayların daireyi kestiği noktalar doğruyla birleştirilerek ongen çizilir (Şekil 16).
Şekil 15:Bölüntüler Şekil 16:Ongen çizimi
Çapı 100 mm olan dairenin içine sekizgen çizmek için aşağıdaki işlem sırası takip edilir:
1.Önce yatay ve dikey eksenler çizilir.
2. Eksenlerin kesim yeri merkez kabul edilerek yarıçapı R50 daire çizilir (Şekil 1).
3. Pergel A noktasına batırılarak dairenin yarıçapı R50 kadar açılır. Daireyi B ve C noktalarından kesen bir yay çizilir. B ve C noktalarından geçen bir doğru çizilir ve yatay ekseni kestiği D noktası bulunur (Şekil 2). CD veya BD uzunluğu yedigenin bir kenar uzunluğudur.
Şekil 1:Daire çizimi Şekil 2:Yay çizimi 4.Pergel CD kadar açılır. Şekil 3’ de görüldüğü gibi dairenin 1 numaralı noktasından başlanılarak yedi eşit parçaya bölünür. Cetvelle noktalar arası birleştirilir ve yedigen çizilmiş olur (Şekil 4).
Şekil 3:Yedigenin noktaları Şekil 4: Yedigen çizimi 2. DAİRE İÇİNE “SEKİZGEN” ÇİZİMİ
Ölçüsü Ø100 mm olan dairenin içine sekizgen çizmek için aşağıdaki işlem sırası takip edilir:
1.Önce yatay ve dikey eksenler çizilir.
2. Eksenlerin kesim yeri merkez kabul edilerek yarıçapı R50 mm (Ø100 mm) olan daire çizilir. Eksenler otomatik olarak daireyi 4 eşit parçaya böler.
3. Şekil 5’ de görüldüğü gibi eksenler daireyi 4 adet 90 dereceye bölerler. Yarıçapı dairenin yarıçapından bir miktar büyük alınarak merkezi 1 ve 2 numaralı noktalar olan ve birbirini kesen iki yay çizilir. Bu yaylar açıortay yaylarıdır. Aynı işlem 2 ve 3 numaralı noktalar dikkate alınarak birbirini kesen ikinci açıortay yayları da çizilir.
Şekil 5:Açıortay yayları Şekil 6:Açıortay doğruları 4. Açıların kesim yerlerinden merkeze doğru açıortay doğruları çizilir. Bu doğrular daireye kadar uzatılır (Şekil 6).
5. A, B, C, D, E, F, G ve H noktaları birleştirilerek daire içine sekizgen çizilmiş olur (Şekil 7).
Şekil 7:Sekizgen çizimi Şekil 8:Ekenin orta noktası 3. DAİRE İÇİNE “DOKUZGEN” ÇİZİMİ
Ölçüsü Ø100 mm olan dairenin içine dokuzgen çizmek için aşağıdaki işlem sırası takip edilir:
1.Önce yatay ve dikey eksenler çizilir. Eksenlerin kesim yeri merkez kabul edilerek yarıçapı R50 mm (Ø100 mm) olan daire çizilir.
2. Şekil 8’ de görüldüğü gibi pergel yarıçap kadar açılır. A noktası merkez kabul edilerek daireyi kesen bir yay çizilir. Yayın daireyi kestiği noktalar doğruyla birleştirilir. AO ekseninin orta noktası B bulunur.
Şekil 9:Çizgiler Şekil 10:Yaylar 3. Şekil 9’ da görüldüğü CD doğrusu çizilir. B’ den geçen orta dikme doğrusu uzatılarak D noktası elde edilir. Pergel BD kadar açılır. B ve D noktaları merkez alınarak R1 yayları çizilir ve E noktası bulunur (Şekil 10).
4. Şekil 11’ de görüldüğü OE doğrusu çizilir ve F’ noktası elde edilir. F noktası G noktası doğruyla birleştirilir ve dokuzgenin bir kenarı elde edilir.
5. Şekil 12’ de görüldüğü pergel FG kadar açılır. F noktasından başlanarak daire üzerinde sırayla yaylar çizilir ve köşe noktaları belirlenir. Yayların daireyi kestiği noktalar doğruyla birleştirilerek dokuzgen çizilir.
Şekil 11:Dokuzgenin bir kenarı Şekil 12:Dokuzgen çizimi 4. DAİRE İÇİNE “ONGEN” ÇİZİMİ
Ölçüsü Ø100 mm olan dairenin içine ongen çizmek için aşağıdaki işlem sırası takip edilir:
1.Önce yatay ve dikey eksenler çizilir. Eksenlerin kesim yeri merkez kabul edilerek yarıçapı R50 mm (Ø100 mm) olan daire çizilir.
2. Şekil 13’ de görüldüğü gibi pergel yarıçap kadar açılır. A noktası merkez kabul edilerek daireyi kesen bir yay çizilir. Yayın daireyi kestiği noktalar (C-D) doğruyla birleştirilir. AO ekseninin orta noktası B bulunur.
Şekil 13:Orta dikme doğrusu Şekil 14:Ongenin bir kenarı 3. Şekil 14’ de görüldüğü gibi pergel BE uzunluğu kadar açılır. B noktası merkez kabul edilerek E noktasından yatay ekseni kesen (F) bir yay çizilir. Eksen üzerindeki OF uzunluğu ongenin bir kenar uzunluğudur.
4. Pergel OF uzunluğu kadar açılır. E noktasından başlanarak daire üzerinde sırayla yaylar çizilir ve köşe noktaları belirlenir (Şekil 15). Yayların daireyi kestiği noktalar doğruyla birleştirilerek ongen çizilir (Şekil 16).
Şekil 15:Bölüntüler Şekil 16:Ongen çizimi
SPONSORLAR
