1. ÜÇGENİN İÇİNE TEĞET DAİRE ÇİZMEK
  Pergel ve cetvelle bir üçgenin içine teğet daire çizmek için aşağıdaki işlem sırası kullanılır:
  1. Üçgen çizilir. En az iki açının açıortayı çizilir. Açıortay doğruları uzatılarak birbiriyle kestirilir ve çizilecek dairenin O merkez noktası bulunur (Şekil 1).

                          Şekil 1:Açıortay doğruları

  2. O noktasından kenarlara dik doğrular çizilir. Bu dik doğrular çizilecek dairenin yarıçapına eşittir. Pergel dik doğrulardan birinin uzunluğu kadar açılır. O noktası merkez alınarak üçgenin kenarlarına teğet daire çizilir (Şekil 2).

                              Şekil 2:Teğet doğru çizimi

  2. ÜÇGENİN KÖŞELERİNDEN GEÇEN DAİRE ÇİZMEK
  Pergel ve cetvelle bir üçgenin kenarlarından geçen daire çizmek için aşağıdaki işlem sırası kullanılır:
  1. Üçgen çizilir. En az iki kenarın kenarortayı bulunur (Şekil 3). Açıortay doğruları uzatılarak O noktası bulunur. O noktası çizilecek dairenin merkezidir.
  2. Pergel O noktası ile köşelerden biri arasındaki uzaklık kadar açılır. O merkezli köşelerden geçen daire çizilir (Şekil 4).

  
        Şekil 3:Üçgenin kenarortayları                       Şekil 4:Dairenin çizimi

  3. BİR YAYIN veya DAİRENİN MERKEZİNİ BULMA
  Daire veya yayların merkezini bulma işlemi aynı yöntemle yapılmaktadır. Bir yayın veya dairenin merkezini bulmak için aşağıdaki işlem sırası takip edilir:
  1. Daire üzerinde en az iki adet kiriş çizilir (Şekil 5).
  2. AB ve CD kirişlerinin orta dikmeleri pergel ve cetvel yoluyla bulunur (Şekil 6).

 
                    Şekil 5:Kirişler                              Şekil 6:Orta dikmeler 

  3. Dikmeler birbirini kesecek şekilde uzatılır. Dikmelerin kesim yeri dairenin merkezidir (Şekil 7).
  4. Yayların merkezini bulmak içinde aynı yol takip edilir. Şekil 8’ de merkezi bulunmuş yay görülmektedir.

 
      Şekil 7:Dairenin merkezi                         Şekil 8:Yayın merkezi
  4. BİR YAY PARÇASININ GERÇEK UZUNLUĞUNU ÇİZİMLE BULMA
  Bir yay parçasının gerçek uzunluğunu çizim yoluyla bulmak için aşağıdaki işlem sırası takip edilir:
  1. Daire üzerinde yay parçası belirlenir ve sınırları harflendirilir (Şekil 9).
  2. Dairenin yarıçapına eşit D merkezli yarım daire çizilir (Şekil 10).

  
     Şekil 9:Daire ve yay parçası                     Şekil 10:D merkezli yarım daire

  3. EA noktaları bir doğruyla birleştirilir ve uzatılır (Şekil 11).
  4. B noktasından daireye teğet bir doğru çizilir ve doğru kestirilerek C noktası bulunur. BC uzunluğu yay parçasının uzunluğuna az bir farkla eşittir (Şekil 12). Bu fark 30° lik merkez açıda ±1/2326=0,00043 mm, 45° lik merkez açıda ±1/420=0,0024 mm, 60° lik merkez açıda ±1/132=0,0076 mm’ dir.

 
                 Şekil 11:EA doğrusu                                     Şekil 12:Yay uzunluğu

  5.BİR DOĞRUNUN ÇEMBER ÜZERİNE TAŞINMASI
  Bir doğrunun çember üzerine çizim yoluyla taşımak için aşağıdaki işlem sırası kullanılır:
  1. Doğru ve çember çizilir (Şekil 13).
  2. Dairenin yarıçapına eşit C merkezli yarım daire çizilir (Şekil 14).

  
Şekil 13:AB doğrusu ve çember                    Şekil 14:Yarım daire

  3. Doğrunun ucundaki B noktasıyla yarım dairenin ucundaki D noktası bir doğruyla birleştirilir. Doğru daireyi E noktasında kesmiştir (Şekil 15).
  4. AE yayı AB doğrusunun çember üzerindeki taşınmış halidir (Şekil 16).

 
       Şekil 15:BD doğrusunun çizimi                  Şekil 16:AB doğrusunun taşınması

  6. BİR DAİRENİN ÇEVRE UZUNLUĞUNU ÇİZİMLE BULMA
  Bir doğrunun çevre uzunluğunu çizim yoluyla bulmak için aşağıdaki işlem sırası takip edilir:
  1. Daire çizilir. A noktasından teğet bir doğru çizilir (Şekil 17). Dairenin merkezinden geçen, dikey eksene 30° açı yapan bir doğru çizilir ve teğet doğru B noktasında kestirilir (Şekil 18).

 
       Şekil 17:Daire ve teğet doğru                      Şekil 18:30 derecelik açı

  2. B noktasından başlayarak 3 adet yarıçap uzunluğu işaretlenir ve C noktası elde edilir (Şekil 19). Daire üzerindeki D noktasıyla C noktası doğruyla birleştirilir ve dairenin çevresinin yarısının uzunluğu bulunur (Şekil 20).

 
    Şekil 19:Üç adet yarıçapın alınması                  Şekil 20:Çevre uzunluğunun yarısı