DİMETRİK PERSPEKTİF
  1.TANITIM
  Dimetrik, kelime anlamı iki açısı eşit demektir. Dikey kenar ile yatay kenarlarından biri 7˚10’ açı, diğer yatay kenar 41˚25’ açı yapar. Açıların kolay alınması için eksenlerin açıları 7˚ve 42˚ olarak alınır. 42˚, gönyelerle kolay çizilsin diye 45˚ olarak alınabilir. Şekil 1’ de dimetrik perspektifin açıları ve kenarların uzunluk oranları görülmektedir.
  Dimetrik perspektifte geriye doğru olan kenarlar 1:2 oranında kısalır. Daha öncede belirttiğimiz gibi persspektif resim ölçülendirilip imalatta kullanılacaksa tüm kenarlar 1:1 oranında alınabilir.

 
        Şekil 1:Dimetrik perspektif açıları                Şekil 2:Dimetrik perspektif eksenleri

  2.DİMETRİK PERSPEKTİF ÇİZİMİ
  Dimetrik perspektif çizimlerinde aşağıdaki sıra takip edilir:
  1. Önce dimetrik perspektif eksenleri çizilir (Şekil 2).
  2. Parçaların ön görünüşü sağ veya sol düzleme çizilir. Sol düzleme çizildiğinde kenarlar gerçek boyutlarında çizilir. Biz de sol düzleme çizdik (Şekil 3).
  3. Geriye doğru kenarlar X ekseni yönünde çizilir ve ölçüleri yarım alınır (Şekil 4). Burada 200 ölçüsü gerçek ölçüdür ve çizim yapılırken 100 olarak alınmıştır.

    
                 Şekil 3:Ön görünüş                     Şekil 4:Dimetrik perspektif

  3. SOL DÜZLEMDE DAİRELERİN DİMETRİK PERSPEKTİFİNİN ÇİZİMİ
  Dairelerin dimetrik perspektifinin çizimi biraz zordur. Sol düzlemde çapı 200 mm olan dairenin dimetrik perspektifinin çiziminde aşağıdaki sıra takip edilir:
  1. Önce dimetrik perspektifin sol düzleminin  sınır kenarları çizilir. Kenarların ortasından geçen yatay ve dikey eksenler çizilir (Şekil 5).
  2. A, B, C ve D noktalarından 7˚açılı doğrular çizilir ve 1, 2, 3 ve 4 numaralı merkez noktaları bulunur (Şekil 6).

 
 Şekil 5:Sol düzlem ve eksenler           Şekil 6: 7˚açılı doğrular

  3. Pergel 1 numaralı noktaya batırılarak R1 yarıçapında B-C yayı, pergel yine 3 numaralı noktaya batırılarak R1 yarıçapında A-D yayı çizilir (Şekil 7).  Aynı şekilde pergel 2 numaralı noktaya batırılarak R2 yarıçapında A-C yayı, pergel 4 numaralı noktaya batırılarak R2 yarıçapında B-D yayı çizilir ve sol düzlemde dimetrik elips çizimi tamamlanır (Şekil 8).

 
            Şekil 7:Yay çizimleri                Şekil 8:Dimetrik elips çizimi

  4. ÜST ve SAĞ DÜZLEMDE DAİRELERİN DİMETRİK PERSPEKTİFİ
  Üst ve sağ düzlemlerde dimetrik elips çizimi tam yapılamamaktadır. Gerçek hayatta elips dairenin bir görüntüsüdür. Burada elipsi yaklaşık çizmek işimizi görecektir. İmalatta elips kullanılmaz, kullanılacak olan ölçü dairenin çapıdır. Çapı 200 mm olan dairenin üst ve sağ düzlemde dimetrik perspektifinin çiziminde aşağıdaki sıra takip edilir:
  1. Önce dimetrik perspektifin üst düzleminin  sınır kenarları çizilir. Kenarların ortasından geçen yatay ve dikey eksenler çizilir (Şekil 9).
  2. O merkez noktasından 7˚açı yapan doğru çizilir (Şekil 10).

 
           Şekil 9:Üst düzlemin sınırları                               Şekil 10: 7˚açılı doğru

  3. O merkez noktasından 7˚açı yapan doğru üzerinde a ölçüsü işaretlenir (Şekil 11).  a=dx0,53=200x0,53=106 mm hesabı yapılarak yaklaşık a ölçüsü bulunur.
  4. a uzunluğun uçlarına R yarıçaplı daireler çizilir (Şekil 12).  R=dx0,060=200x0,060=12 mm hesabı yapılarak yaklaşık R ölçüsü bulunur.  

 
       Şekil 11:Doğru üzerindeki noktalar        Şekil 12:Doğrunun uçlarında daireler

  5. Eğri cetveliyle (pistole)  1, 2 ve 3 numaralı noktalar iki tarafta teğet yayla birleştirilir  (Şekil 13). Uç kısımdaki dairelerin fazla kısımları silinir ve dimetrik elips tamamlanır (Şekil 14). Sağ yan düzlemdeki dimetrik elips de aynı pratik metotla çizilir.

  
                    Şekil 13:Teğet yaylar                                     Şekil 14:Dimetrik elips

  TRİMETRİK PERSPEKTİF
  Trimetrik, kelime anlamı olarak üç açısı eşit olmayan perspektif demektir. Cisim, izdüşüm düzlemine göre her üç eksende değişik açılarda tutulur. Dik izdüşüm çizildiğinde eksene paralel olan kenarlar değişik oranlarda kısalmış görünürler. Her kenarın ne kadar kısaldığını bulmak için ayrı ayrı hesap yapmak gerekir. Bu uzun ve yorucu bir iştir. Düz kenarların çizimi rahatlıkla yapılabilir fakat dairelerin perspektifinin çizimi zordur. Bundan dolayı trimetrik perspektif pek tercih edilmez.
  Daha önceki konularda anlattığımız gibi parçalar gerçek ölçülerine göre üretilirler. Bizim tavsiyemiz, herhangi bir yanlışlığa ve hataya düşmemek için perspektif çizimlerinde gerçek ölçüler kullanılmalıdır. Gerçek ölçülerle çizilen perspektiflerde görsellik biraz azalabilir, bu önemli değildir. Fakat ölçülendirme doğru yapılır.
  Şekil 15’ de trimetrik eksenler, Şekil 16’ da trimetrik perspektif görülmektedir.
  Not:Tüm perspektif çizimleri aşağı yukarı aynıdır. Değişen sadece açılarıdır. Dairelerin elips şeklindeki çizimleri farklıdır. Dairelerin eksenlerinin yeri ve dairenin ölçüsü doğruysa elips yaklaşık çizilebilir. 

 
      Şekil 15:Trimetrik eksenler                          Şekil 16:Trimetrik perspektif