11. BÖLÜM : Perspektifler
- 1 TANITIM ve ÇİZİM METOTLARI
- 2 DÜZ KENARLI PARÇALARIN İZOMETRİK PERSPEKTİFLERİ-1
- 3 DÜZ KENARLI PARÇALARIN İZOMETRİK PERSPEKTİFLERİ-2
- 4 DAİRELERİN ve YAYLARIN İZOMETRİK PERSPEKTİFİ
- 5 DİMETRİK ve TRİMETRİK PERSPEKTİF
- 6 EĞİK PERSPEKTİF-1
- 7 EĞİK PERSPEKTİF-2
- 8 PERSPEKTİFLERDE KESİT ALMA
- 9 PERSPEKTİFLERDE ÖLÇÜLENDİRME
- 10 YERLEŞTİRME ÖLÇÜLERİYLE PERSPEKTİF ÇİZİMİ-1
- 11 YERLEŞTİRME ÖLÇÜLERİYLE PERSPEKTİF ÇİZİMİ-2
- 12 KONİK PERSPEKTİF
YERLEŞTİRME ÖLÇÜLERİYLE PERSPEKTİF ÇİZİMİ-1
1.TANITIM
İzometrik, Dimetrik ve Trimetrik perspektiflerde eğrisel kenarların perspektiflerinin çizimi yerleştirme ölçüleriyle yapılabilmektedir. Perspektif çeşitlerinin hepsinde çizim metodu aynıdır. Geriye giden kenarların uzunluğu isteğe göre 1:1, 1:2 veya istenilen oranlarda alınabilir. Daha önceki konularda belirttiğimiz gibi perspektif resim ölçülendirilip imalatta kullanılacaksa, unutkanlıktan dolayı ölçülerin yanlış alınmaması için tüm kenarların uzunluğu 1:1 oranında alınması tavsiye edilir. 2.YERLEŞTİRME ÖLÇÜLERİYLE DAİRELERİN PERSPEKTİFİNİN ÇİZİMİ
Şekil 1’ de ön ve yan görünüşleri verilmiş parçadaki dairenin izometrik perspektifini yerleştirme ölçüleriyle çizmek için aşağıdaki işlem sırası uygulanır:
1. Dairenin çember dairesi üzerinde noktalar işaretlenir. Biz daireyi 12 eşit parçaya böldük. Bölüntülerin eşit olması şart değil. Her bölüntünün yatay ve dikey kenarlara olan uzaklığı ölçülerek belirlenir (Şekil 2). Burada örnek olsun diye 3 ayrı noktanın ölçüleri gösterilmiştir.
Şekil 1:Parçanın görünüşleri Şekil 2:Bölme işlemi ve ölçüler 2. İzometrik eksenler çizilir ve ön görünüşün sınırları sol düzleme yerleştirilir. Yatay ve dikey eksenler çizilir (Şekil 3).
3. Daire üzerindeki bir noktanın kenarlara olan uzaklıklarında paralel doğrular çizilir. İki doğrunun kesim yeri noktanın yeridir. Şekil 4’ de 1 numaralı noktanın yeri görülmektedir.
Şekil 3:Sol düzlem ve eksenler Şekil 4: 1 numaralı noktanın yeri 4. Daire üzerindeki diğer noktalarda aynı yöntemle bulunur. Şekil 5’ de noktaların yerleri görülmektedir. Eğri cetveliyle noktalar üçer üçer hizalanarak eğriler çizilir ve elips meydana getirilir (Şekil 6).
Şekil 5:Noktaların yerleri Şekil 6:Elips çizimi 5. Elips ve kare üzerindeki noktalar yardımcı doğrularla sağ tarafa 30 mm uzağa kopyalanırlar (Şekil 7).
6. Eğri cetveliyle doğruların uçları birleştirilerek arka taraftaki elips oluşturulur. Aynı şekilde prizmanın arka kenarları da tamamlanır (Şekil 8).
Şekil 7: Yardımcı doğrular Şekil 8:Arkadaki elips ve kenarlar 7. Elipsin görünmeyen kısmı silinir. Elipsin görünen kısmıyla prizmanın kenarları kalınlaştırılır (Şekil 9).
8. Yardımcı doğrular ve noktalar silinir. Ölçülendirme yapılarak şekil tamamlanır (Şekil 10).
Şekil 9:Arka kısımlar Şekil 10:Parçanın perspektifi 3. TABANINA EĞİK KESİLMİŞ SİLİNDİRİN PERSPEKTİFİNİN ÇİZİMİ
Şekil 11’ de ön ve yan görünüşleri verilmiş tabanına eğik kesilmiş silindirin eğik perspektifini yerleştirme ölçüleriyle çizmek için aşağıdaki işlem sırası uygulanır:
Şekil 11:Eğik perspektifi çizilecek parçanın görünüşleri 1. Ön görünüşteki çember üzerinde yatay eksene paralel doğrular çizilir ve numaralandırılır. Bu doğrular yan görünüşe de taşınır ve numaralandırılır (Şekil 12). Uygulamada bölüntü çizgileri arasında 10 mm aralık alınmıştır. Daha sık veya daha seyrekte alınabilir.
Şekil 12:Tabanına eğik kesilmiş silindir üzerinde alınan bölüntüler 2.Silindirin eğik perspektifi tam olarak çizilir. Silindirin ön tarafındaki çember 10 mm’ lik bölüntülere ayrılır (Şekil 13).
3. Bölüntü çizgilerinin çemberi kestiği noktalardan, yan görünüşte belirtilen ölçülerde geriye giden yardımcı çizgi uzunlukları alınır. Şekil 14’ te iki noktadan çizilmiş geriye giden yardımcı çizgiler görülmektedir.
Şekil 13:Silindirin eğik perspektifi Şekil 14:Geriye giden çizgiler 4. Diğer bölüntü çizgilerinin çemberi kestiği noktalardan geriye giden yardımcı çizgi uzunlukları alınır (Şekil 15).
5. Burada A ve B noktaları elipsin tepe noktalarıdır. Eğri cetveliyle noktalar üçer üçer hizalanarak elips eğrisi çizilir (Şekil 16).
Şekil 15:Bölüntü çizgi uzunlukları Şekil 16:Elips çizimi 6. Bölüntü çizgileri ve numaralar silinir. Silindirin arka kısmındaki görünen kenarlar kalınlaştırılır ve eğik perspektif çizim tamamlanır (Şekil 17).
Şekil 17:”Eğik perspektif” çizimi
İzometrik, Dimetrik ve Trimetrik perspektiflerde eğrisel kenarların perspektiflerinin çizimi yerleştirme ölçüleriyle yapılabilmektedir. Perspektif çeşitlerinin hepsinde çizim metodu aynıdır. Geriye giden kenarların uzunluğu isteğe göre 1:1, 1:2 veya istenilen oranlarda alınabilir. Daha önceki konularda belirttiğimiz gibi perspektif resim ölçülendirilip imalatta kullanılacaksa, unutkanlıktan dolayı ölçülerin yanlış alınmaması için tüm kenarların uzunluğu 1:1 oranında alınması tavsiye edilir. 2.YERLEŞTİRME ÖLÇÜLERİYLE DAİRELERİN PERSPEKTİFİNİN ÇİZİMİ
Şekil 1’ de ön ve yan görünüşleri verilmiş parçadaki dairenin izometrik perspektifini yerleştirme ölçüleriyle çizmek için aşağıdaki işlem sırası uygulanır:
1. Dairenin çember dairesi üzerinde noktalar işaretlenir. Biz daireyi 12 eşit parçaya böldük. Bölüntülerin eşit olması şart değil. Her bölüntünün yatay ve dikey kenarlara olan uzaklığı ölçülerek belirlenir (Şekil 2). Burada örnek olsun diye 3 ayrı noktanın ölçüleri gösterilmiştir.
Şekil 1:Parçanın görünüşleri Şekil 2:Bölme işlemi ve ölçüler 2. İzometrik eksenler çizilir ve ön görünüşün sınırları sol düzleme yerleştirilir. Yatay ve dikey eksenler çizilir (Şekil 3).
3. Daire üzerindeki bir noktanın kenarlara olan uzaklıklarında paralel doğrular çizilir. İki doğrunun kesim yeri noktanın yeridir. Şekil 4’ de 1 numaralı noktanın yeri görülmektedir.
Şekil 3:Sol düzlem ve eksenler Şekil 4: 1 numaralı noktanın yeri 4. Daire üzerindeki diğer noktalarda aynı yöntemle bulunur. Şekil 5’ de noktaların yerleri görülmektedir. Eğri cetveliyle noktalar üçer üçer hizalanarak eğriler çizilir ve elips meydana getirilir (Şekil 6).
Şekil 5:Noktaların yerleri Şekil 6:Elips çizimi 5. Elips ve kare üzerindeki noktalar yardımcı doğrularla sağ tarafa 30 mm uzağa kopyalanırlar (Şekil 7).
6. Eğri cetveliyle doğruların uçları birleştirilerek arka taraftaki elips oluşturulur. Aynı şekilde prizmanın arka kenarları da tamamlanır (Şekil 8).
Şekil 7: Yardımcı doğrular Şekil 8:Arkadaki elips ve kenarlar 7. Elipsin görünmeyen kısmı silinir. Elipsin görünen kısmıyla prizmanın kenarları kalınlaştırılır (Şekil 9).
8. Yardımcı doğrular ve noktalar silinir. Ölçülendirme yapılarak şekil tamamlanır (Şekil 10).
Şekil 9:Arka kısımlar Şekil 10:Parçanın perspektifi 3. TABANINA EĞİK KESİLMİŞ SİLİNDİRİN PERSPEKTİFİNİN ÇİZİMİ
Şekil 11’ de ön ve yan görünüşleri verilmiş tabanına eğik kesilmiş silindirin eğik perspektifini yerleştirme ölçüleriyle çizmek için aşağıdaki işlem sırası uygulanır:
Şekil 11:Eğik perspektifi çizilecek parçanın görünüşleri 1. Ön görünüşteki çember üzerinde yatay eksene paralel doğrular çizilir ve numaralandırılır. Bu doğrular yan görünüşe de taşınır ve numaralandırılır (Şekil 12). Uygulamada bölüntü çizgileri arasında 10 mm aralık alınmıştır. Daha sık veya daha seyrekte alınabilir.
Şekil 12:Tabanına eğik kesilmiş silindir üzerinde alınan bölüntüler 2.Silindirin eğik perspektifi tam olarak çizilir. Silindirin ön tarafındaki çember 10 mm’ lik bölüntülere ayrılır (Şekil 13).
3. Bölüntü çizgilerinin çemberi kestiği noktalardan, yan görünüşte belirtilen ölçülerde geriye giden yardımcı çizgi uzunlukları alınır. Şekil 14’ te iki noktadan çizilmiş geriye giden yardımcı çizgiler görülmektedir.
Şekil 13:Silindirin eğik perspektifi Şekil 14:Geriye giden çizgiler 4. Diğer bölüntü çizgilerinin çemberi kestiği noktalardan geriye giden yardımcı çizgi uzunlukları alınır (Şekil 15).
5. Burada A ve B noktaları elipsin tepe noktalarıdır. Eğri cetveliyle noktalar üçer üçer hizalanarak elips eğrisi çizilir (Şekil 16).
Şekil 15:Bölüntü çizgi uzunlukları Şekil 16:Elips çizimi 6. Bölüntü çizgileri ve numaralar silinir. Silindirin arka kısmındaki görünen kenarlar kalınlaştırılır ve eğik perspektif çizim tamamlanır (Şekil 17).
Şekil 17:”Eğik perspektif” çizimi
SPONSORLAR
